Yapıların uzun ömürlü olabilmesi, sağlıklı konforlu ve güvenli bir ortam sağlayabilmesi için iç ve dış etkenlere karşı doğru bir şekilde korunması gerekmektedir. Söz konusu bu iç ve dış etkenlerden korunabilmenin en etkin yolu da yalıtımdır. Bir uzmanlık dalı olan yalıtımın ana unsurları doğru detay, nitelikli malzeme, sağlıklı uygulamadır.

Yapılarda su yalıtımı, suyun hangi şiddette, hangi halde ve nereden gelirse gelsin yapı kabuğundan içeri girerek yapı elemanlarına dolayısıyla da yapıya zarar vermesini önlemek için yapılır. Suyun yapılarda sıvı veya gaz halinde bulunması yıpranmaların ve zararlı etkilerin en önemli nedenidir.

Su yapıya çeşitli şiddetlerde çeşitli yollardan girebilir :

Cepheden Sızma Yoluyla Rutubet: 
Sağlıklı bir sıva katı üzerine uygulanan bir boyadan beş ile on kat daha kalın olan dış cephe kaplamaları, yağmur nedeniyle cepheye vuran suyun içeri sızmasını engeller. 

Yoğuşma Yoluyla Rutubet: 
Dış cephe ısı yalıtım sistemi iç cephe duvarlarının yüzey sıcaklığını yükselterek yoğuşmanın oluşmasını önler. Düzenli havalandırma yapılması ise bağıl nem oranını düşüreceği için yoğuşmanın ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. 

Kılcal Su Yürümesi Yoluyla Rutubet: 
Koruma sıvası, yapısındaki kanallar yardımıyla suyun buharlaşmasını kolaylaştırarak, yüzeyde rutubet lekelerinin oluşmasını önler. Bu kanallar aynı zamanda, tuzları bünyesinde saklayarak bunların genleşip sıvayı çatlatmalarını engeller. 

Zeminden Sızan Su Yoluyla Rutubet: 
Su yalıtım sistemleri, suyun duvardan geçişine engel olur. Bu tür yalıtım sistemleri öncelikle dışarıdan, su tarafından uygulanmalı, ancak sızıntı veya eski binaların rehabilitasyonunda, su yalıtımı içeriden uygulanmalıdır. 

Basınçlı Su Yoluyla: 
Yapıya sürekli ve belli bir hidrostatik basınç yapan suları kapsar. Metre cinsinden su sütunu yüksekliği ile ifade edilen su durumu (kg/m2) olarak basınç yapar.Basınçlı suya karşı yalıtımın detaylandırılması su basıncına ve yapının yalıtım üzerine yapacağı sıkışma basıncı faktörüne göre yapılır.

8 Soruda Su Yalıtımı

1- Su yalıtımı nedir?

Yapılarımıza zarar veren en önemli faktörlerden biri de sudur. Yapılarımız; yağmur, kar, toprağın nemi, yapının inşa edildiği zemindeki yeraltı suyu gibi dış kaynaklı su ile banyo ve tuvalette kullanılan iç kaynaklı suya maruz kalır. Yapımızı ve konforumuzu tehdit eden sudan korunmak için yapılan işlemlere su yalıtımı denir.

2- Su yalıtımının faydaları nelerdir?

Binalarımıza nüfuz eden su, yapımızın taşıyıcı kısımlarında yer alan demirlerin paslanmasına ve taşıma kapasitesinin düşmesine yol açar. Su, betonun çürümesine ve çatlamasına neden olur. Su yalıtımı uygulaması, binanın güvenliğini sağlamasının yanı sıra bakteri ve küf oluşmasını, suyun çatılarımızdan veya tavanlarımızdan damlamasını önleyerek sağlıklı ve konforlu ortamlar sağlar.

3- Su yalıtımı nerelere uygulanır?

Su yalıtımı, yapılarımıza suyun girebileceği alanlara yapılır. Bunlar; toprak ile temas eden duvarlar,temeller ve zemine oturan döşemeler, suyun yapı dışında birikebileceği veya suyun basabileceği seviyenin altındaki dış duvarlar, balkonlar, teras ve eğimli çatılar ile banyo, lavabo, wc gibi ıslak hacimlerdir. Su yalıtımının bir diğer uygulama alanı da suyun içerisinde kalmasını istediğimiz su deposu, suni gölet ve havuz gibi yapılardır.

4- Su yalıtımı nasıl yapılır?

Su yalıtımı, yapılarımızda suyun girebileceği temel, çatı gibi yerlere su geçirmeyen malzemelerin uygulanmasıyla yapılır. Uygulamalarda; polimer bitümlü örtüler, sentetik örtüler ve sürme su yalıtım malzemeleri kullanılır. Yalıtım uygulamasıyla binaya nüfuz edemeyen su; süzgeçler ve yağmur suyu drenaj (tahliye) boruları ile yapıdan uzaklaştırılır.

5- Su yalıtımının maliyeti nedir? 

Su yalıtımının inşaat aşamasındaki maliyeti, bina maliyetinin yaklaşık %3 civarındadır. Sonradan yapılacak su yalıtımı uygulamaları hafriyat ve drenaj (tahliye) gibi ilave uygulamalar gerektireceğinden daha pahalı ve zahmetli olacaktır.

Binalarda göz önünde bulundurulması gereken en önemli unsur dayanıklılıktır. Buna bağlı olarak su yalıtımının sağladığı yarar, maliyetten daha önemlidir.

6- Su yalıtımı ne kadar sürede yapılır?

Su yalıtımının en ekonomik ve sağlıklı uygulaması inşaat sırasında yapılmasıdır. İnşaat süresini en fazla birkaç gün uzatan bu uygulamalarda yapının temeli ve çatısının su geçirmemesi sağlanır.

Halen kullanılan binalarda gerçekleştirilecek su yalıtımı ise uygulama yöntemine göre birkaç gün gibi kısa bir sürede bitirilmektedir.

7- Su yalıtımı binanın dayanıklılığını nasıl korur?

Su yalıtımı, zemin üstündeki yapı elemanlarını yağışın zararlarından; zemin altındaki kısımlarını ise zemin suyu ve rutubetinin zararlı etkilerinden korur. Böylece yapı, başlangıç aşamasında tasarlandığı taşıma kapasitesini zamanla kaybetmez. Türkiye’nin deprem ülkesi olması, binalarda su yalıtımı uygulamalarının önemini bir kat daha artırmaktadır.

8- Su yalıtımının ülkeye getireceği kazançlar nelerdir?

Binaların suyun zararlı etkilerinden korunması su yalıtımı ile mümkün olduğundan uzun ömürlü ve dayanıklı yapılar elde edilir. Böylece depremlerde can ve mal kaybının azalması sağlanır. Su yalıtımı, suyun odalarımıza damlamasını engelleyerek konforlu yapıların elde edilmesini sağlarken bakteri, küf vb. organizmaların oluşmasını da önler.

Dolayısıyla önemli bir yatırım aracı olan yapılarımızın ömrü uzar, bakım masrafları azalır.

YANLIŞ: Binamızın zemini su almıyor, bu yüzden temeline su yalıtımı yaptırmaya gerek yok.

DOĞRU: Zeminde olmasa bile, toprak rutubeti ve yerüstü suları zamanla temelde korozyona
(paslanma) neden olabilir. Bu nedenle temel ve perde duvarlara su yalıtımı yapılması gereklidir.

YANLIŞ: Evimiz teras çatısından su alıyor. 
Seramik kaplama yaptırarak çözebileceğimizi söylediler.

DOĞRU: Seramik, kaplama malzemesidir, yalıtım malzemesi değildir. Su problemi için yalıtım malzemeleri kullanılmalıdır.

YANLIŞ: Çatı katında oturuyorum. 
Sadece dairemin bulunduğu tarafta su yalıtımı yaptırmak istiyorum.

DOĞRU: Su yalıtımı çatının tümüne uygulanmalıdır. Su yalıtımı yapılmayan yerden yalıtım yapılmış alana su girebileceği için tüm çatının su yalıtımının yapılması gerekir.

YANLIŞ: Depremde binaların yıkılma nedeni sadece eksik malzeme kullanımından kaynaklanmaktadır.

DOĞRU: Depremde binaların yıkılma nedenlerinden biri de su yalıtımı olmayan yapıların taşıyıcı kısımlarının suya maruz kalarak zayıflamasıdır.

YANLIŞ: Su yalıtımını kendi başıma ya da tanıdık ustalar vasıtasıyla uygulayabilirim.

DOĞRU: Binanız mutlaka uzmanlar tarafından incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik su yalıtımı uygulamaları, konusunda bilgi birikimi olan yalıtım firmalarınca yapılmalıdır.

Yapıların uzun yıllar boyunca değerini koruması ancak, yapı iyi tasarlanmışsa, iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunmuşsa gerçekleşebilir. Yapıların iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunması; yalıtım ile sağlanabilir. Yalıtım sistemlerinin esas amacı; yapı bileşenleri ve taşıyıcı sistemi dış etkenlerden koruyarak; kullanım amacına uygun sağlık ve konfor şartlarının yapı içerisinde hüküm sürmesini sağlamaktır. Bina içerisinde konforlu yaşam koşullarının oluşturulması insan sağlığı için ne kadar önemli ise yapının dış etkenlere karşı korunması da; içerisinde yaşadığımız, sağlam ve uzun ömürlü olmasını beklediğimiz yapılar için aynı öneme sahiptir. 

Binalarda Isı Yalıtımı 

Dünya üzerindeki birincil enerji kaynaklarının hızla tükenmesi üzerine gelişmiş ülkeler başta olmak üzere tüm ülkeler enerji ihtiyaçlarını kontrol altına alma ve enerjiyi etkin kullanma yöntemleri geliştirmişlerdir.Ülkemizde de; başta sanayi ve konut sektörlerinde olmak üzere, enerji tüketimleri her geçen yıl artmaktadır. Konutlarda kullanılan enerjinin büyük bir kısmı ısıtma ve soğutma amaçlı olarak tüketilmektedir. Söz konusu bu enerjinin; etkin kullanılması, ısı yalıtımı ile sağlanabilir. Bina zarfı, binanın iç ortamını dış ortamdan ayıran yapı elemanlarını kapsar. Duvarlar, pencereler, kapılar, döşeme, tavan ve çatı, bina zarfını oluşturur. Sağlıklı yaşam koşullarının yaratılması, yakıt tüketimlerini azaltarak; kullanıcının düşük yakıt masrafları ile sistemini işletmesinin ve dolayısıyla hava kirliliğinin azaltılmasının sağlanması, binanın iç ve dış etkenlerden korunarak ömrünün uzatılması amacıyla; yapı bileşenleri üzerinden, farklı sıcaklıktaki iki ortam (dış hava - yaşanan mahaller) arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere ısı yalıtımı denir.

Duvarlar: 
Enerji verimliliği için ısı kaybeden duvarlara ısı yalıtımı yapılmalıdır. Duvarlarda yalıtım içten (duvarın iç yüzünden) veya dıştan (duvarın dış yüzünden) yapılabilir. Bunun için çeşitli ısı yalıtım malzemeleri ve detayları uygulanabilir.

Pencereler: 
Pencerelerde ısı kaybı açısından en önemli özellik, ısı geçirgenlik katsayılarıdır. (U değeri). Binalarda kullanılacak pencerelerin ısı geçirgenlik katsayıları TS 825’e uygun olmalıdır. Pencereler, kış mevsiminde güneşin mahal içerisine girişini arttırmalı, yaz mevsiminde azaltmalıdır. Bunun için pencere sistemlerinde çift camlar, low-e kaplı çift camlar, güneş kontrol kaplamalı camlar ile yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır.

Tavan/çatı ve döşemeler: 
Binalarda duvarlar ve pencerelerden sonra en fazla ısı kaybı/kazancı olan bölümler, tavan/çatı ve döşemelerdir. Bu bölümlere de ısı yalıtımı yapılmalıdır. Bunun için çeşitli ısı yalıtım malzemeleri ve detayları uygulanabilir. 

Isı yalıtım malzemeleri, ısı kayıp ve kazançlarının azaltılmasında kullanılan sadece minimum kalınlıkta yalıtım sağlamak amacıyla üretilmiş yüksek ısıl dirence sahip özel ürünlerdir. Isı yalıtım malzemelerinin en temel özelliği ısı iletim katsayılarının düşük olmasıdır

Binalarda ısı yalıtımı uygulanması ile;
- Çatı, duvar ve döşemelerde tekniğine uygun ısı yalıtımı malzemeleri kullanılması ile ısıtma ve soğutma amaçlı tüketilen yakıt miktarının azalması,
- Hava kirliliği azalması,
- Sağlıklı ve konforlu bir ortam oluşması sonucunda sağlık giderlerinin azalması,
- Yapı bileşenlerinin yoğuşma sonucu korozyona uğraması önlenerek binanın korunması sağlanır.

Tesisat Yalıtımı: 
Enerji verimliliği için binadaki ısıtma, soğutma veya sıcak su tesisatlarına mutlaka ısı yalıtımı yapılması gereklidir. Tesisat yalıtımında kullanılabilecek çeşitli tesisat yalıtımı malzemeleri bulunmaktadır. Ayrıca verimlili ısıtma ve soğutma sistemleri tercih edilmeli ve otomatik kontrol teknolojilerinden faydalanılmalıdır. Tesisatta Isı Yalıtımı;en genel olarak sıcak hatlarda ısı kaybını soğuk hatlarda ısı kazancını önlemek için alınması gereken tedbirler olarak tarif edilir. Tesisat yalıtımı ile enerji kayıp veya kazançları dışında, hattı oluşturan boruların yoğuşma sebebiyle korozyona uğraması önlenir.

Tesisatlarda Yoğuşma
- Isı yalıtımı yapılmaz veya yetersiz yapılırsa yüzeyde olur!
- Isı yalıtım malzemesinin buhar difüzyon direnç katsayısının (µ) yetersiz olması durumunda önlem alınmaz ise yalıtım malzemesinin içinde olur.

Tasarımdan, uygulamaya kadar tüm yönleri ile bir uzmanlık dalı olan yalıtımın ana unsurları doğru detay, nitelikli malzeme ve sağlıklı uygulama'dır.

Binalarda enerji verimliliği ile ilgili olarak 29 Nisan 1998 tarihinde yayımlanan tavsiye niteliğindeki TS 825 "Binalarda Isı Yalıtımı Kuralları" standardı; 14 Haziran 1999 tarih ve 23725 sayılı resmi gazetede yeniden yayımlanarak ve bu standardın paralelinde hazırlanan "Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği"nin 08 Mayıs 2000 tarih 24043 sayılı resmi gazetede yer alması ile 14 Haziran 2000 tarihinden itibaren uygulaması zorunlu standart olarak yürürlüğe girmiştir. 14 Haziran 2000 tarihinden sonra yapılan binalar; standart ve yönetmeliklerin koşullarına uymak zorundadır.

8 Soruda Isı Yalıtımı

1-Isı yalıtımı nedir?

Binalarımız kışın soğur, yazın ise ısınır. Kışın kömür, doğalgaz gibi yakıtlar kullanarak evimizi soğumaması için ısıtır; yazın ise ısınan evimizi klimalarla soğuturuz.

Isı yalıtımı, kışın ısınmak yazın da serinlemek için harcadığımız enerjiyi azaltmak ve daha rahat ortamlarda yaşamak amacıyla binaların dış cephe duvarları, cam ve doğramaları, çatıları, döşemeleri ve tesisatlarında, ısı geçişini azaltan önlemler almaktır.

2- Isı yalıtımının faydaları nelerdir?

Yönetmeliklere uygun yapılacak ısı yalıtımı, ısınma veya serinleme amacıyla yaptığımız harcamalardan ortalama % 50 tasarruf ederek yazın serin kalmaya kışın daha iyi ısınmaya imkan sağlar. Dengeli oda sıcaklıkları yaratarak konforlu ve sağlıklı mekanlar oluşturur. Evlerde küflenme, siyah leke ve mantar oluşmasına neden olan yoğuşmayı (terlemeyi) önler. Isı yalıtımıyla ayrıca yakıt tüketimi ve dolayısıyla atık gazlar azaltılarak çevrenin korunmasına katkıda bulunulur.

3- Isı yalıtımı binanın nerelerine yapılır?

Isı yalıtımı
- Binaların çatı ve duvarlarına
- Toprak temaslı mahallere
- Katları ayıran döşemelere
- Tesisat boruları ve havalandırma kanallarına
- Garaj, depo gibi ısıtılmayan bölümlere bakan duvarlara yapılır.

Ayrıca özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılarak kışın pencerelerden oluşan ısı kayıpları azaltılır, yazın binaya güneş ısısı girişi sınırlanır.

4- Isı yalıtımı nasıl yapılır?

Isı yalıtımı evlerimizin çatı, döşeme ve dışa bakan tüm duvarlarına ısı geçirmeyen malzeme uygulanmasıyla yapılır. Pencerelerde de özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır. Isı yalıtımı binaların içinden veya dışından uygulanabilir. Isı yalıtımının önemli bir unsuru da tesisatların yalıtılmasıdır.

5- Isı yalıtımının maliyeti nedir?

Isı yalıtımının binanın yapım aşamasındaki maliyeti, bina maliyetinin % 2’si ile 5’i arasındadır. İnşaat aşamasında ısı yalıtımı yapılmış bir binada; düşük kapasiteli kazan, klima, küçük radyatör ve tesisat kullanılacağı için yatırım ve işletme maliyeti de azalacaktır. Isı yalıtımı için yapacağınız harcamalar, sağlanan enerji tasarrufu ile 2-5 yıl içinde kendini geri öder.

6- Isı yalıtımı ne kadar sürede yapılır?

Binalarda yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları için gereken süre; yapının ihtiyaçları, büyüklüğü ve yalıtım uygulamasında çalışacak kişi sayısıyla ilişkili olarak belirlenir. Genel olarak ısı yalıtımı uygulamaları, orta büyüklükteki bir bina için 1-4 haftalık zaman zarfında tamamlanır. Dıştan yapılan yalıtım uygulamalarının aşırı soğuk ve yağışlı günlerde yapılamadığı unutulmamalıdır.

7- Isı yalıtımının Türkiye'ye yararları nelerdir?

Hesaplamalar, tüm konutların standart ve yönetmeliklere uygun olarak yalıtılması durumunda, ülkemizin yılda yaklaşık 3 milyar dolar tasarruf yapacağını göstermiştir. Ekonominin canlanması, istihdamın artması, üretim ve uygulama ile birlikte artacak vergi gelirleri diğer önemli faydalar arasındadır.

Bu tasarrufun eğitim, sağlık vb. zorunlu ihtiyaçlarımıza aktarılacağını göz önüne aldığımızda, yalıtımın toplumsal refahımız için de önemli katkılarının olacağı bir gerçektir.

8- Isı yalıtımının dünyaya katkıları nelerdir?

Isı yalıtımı, binaların daha az yakıtla ısıtılmasını sağlayacağından atmosfere yayılan karbondioksit (CO2), kükürtdioksit (SO2) ve diğer gazlar azalır. Böylece atmosferde oluşan sera etkisi, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunulur. Dünyanın ısınması kutuplardaki buzulların erimesine ve iklim değişikliklerine yol açmakta; buna bağlı olarak doğal hayat giderek yok olmaktadır.

YANLIŞ: Binamız dışarıdan su alıyor, 
yüzeye sıva veya zift sürerek kalıcı bir çözüm elde edebiliriz.

DOĞRU: Öncelikle duvarınızda su bulunmasına neden olan etkenlerin araştırılması ve bunlara karşı önlem alınması gerekir. Isı yalıtımı olmamasından kaynaklanan bir durumda, içten veya dıştan ısı yalıtımı yapılarak sorun çözülmeli. Özellikle yağışlı günlerde dışarıdan su sızması söz konusu ise yapınızdaki çatlaklar veya boşluklar, su sızdırmaz malzemeler kullanılarak tamir edilmelidir.

YANLIŞ: Sürülerek uygulanan ısı yalıtım malzemesi vardır.

DOĞRU: Boya ve benzer malzemelerle ısı yalıtımı yapılamaz. Isı yalıtımı, ısı iletkenlik katsayısı düşük, belli bir kalınlığı olan malzemeler ile yapılır. Kalınlık arttıkça ısı yalıtım miktarı artar. Sıva ve boya tabakaları ısı yalıtımı yapmaz.

YANLIŞ: Sıcak bir bölgede yaşıyoruz. Isı yalıtımı yaptırmamıza gerek yok.

DOĞRU: Isı yalıtımı kışın ısınmak, yazın serinlemek için harcadığımız enerji ve yakıttan tasarruf sağlar. Bir binanın soğutulması, ısıtılmasından daha fazla enerji gerektirdiği için sıcak iklim bölgelerinde de mutlaka ısı yalıtımı yapılmalıdır.

YANLIŞ: Binamızın duvarları gaz beton ile örülmüştür.
Ayrıca ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek yoktur.

DOĞRU: Gaz beton bir yapı malzemesi olup ısı yalıtım malzemesi değildir. Yapı hangi malzemeden yapılmış olursa olsun kolon ve kirişler dahil olmak üzere tüm cepheler, çatı ve taban mutlaka ısı yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalı ve pencerelerde özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır.

YANLIŞ: Binamız özellikle kuzey tarafından soğuk alıyor.
Sadece kuzey cephesine yalıtım yaptırmamız yeterli olacaktır.

DOĞRU: Sadece tek cephede yapılan yalıtım, ısı köprüleri oluşturur. Yalıtımın yapılmadığı diğer cephelerde problemler devam edecektir. Bu nedenle tüm yapı bileşenlerinde (çatı, duvar, döşeme, çıkma, cam ve doğrama) yalıtım yapılmalıdır.

YANLIŞ: Dış cepheme cam mozaik, PVC, alüminyum vb. 
kaplama malzemeleri yaptırırsam ısı yalıtımı yaptırmama gerek kalmaz.

DOĞRU: Kaplama malzemeleri ısı yalıtımı yapmazlar. 
Bu malzemelerin işlevleri ile ısı yalıtımını karıştırmamak gerekir.

YANLIŞ: Isı yalıtımını kendi başıma ya da tanıdık ustalar vasıtasıyla uygulayabilirim.

DOĞRU: Binanız mutlaka uzmanlarca incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik olarak yapılacak ısı yalıtımı uygulamaları, konusunda bilgi birikimi olan yalıtım
firmalarınca yapılmalıdır.